Ders 1

RUS ALFABESİ ve HARF OKUNUŞU

Rus alfabesinde 33 harf vardır.
Bunlardan 10'u sesli  а, у, о, ы, э, я, ю, ё, и, е
21'i sessiz  б, в, г, д, ж, з, й, к, л, м, н, п, р, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ
ve her iki guruba da girmeyen 2 işaret  ъ, ь vardır.


Büyük harf,                                         Alfabedeki okunuşu
küçük harf


Аа                                                                   А
Бб                                                                  Be
Вв                                                                  Ve
Гг                                                                   Ge
Дд                                                                 De
Ее                                                                  Ye
Ёё                                                                  Yo
Жж                                                                Je
Зз                                                                  Ze
Ии                                                                  İ
Йй                                                           İ kratkaya (iy)
Кк                                                                  Ka
Лл                                                                  El
Мм                                                                 Em
Нн                                                                  En
Оо                                                                  O
Пп                                                                  Pe
Рр                                                                  Er
Сс                                                                  Es               Тт                                                                   Te
Уу                                                                   U
Фф                                                                  Ef
Хх                                                                   Ha
Цц                                                                  Tse
Чч                                                                   Çe
Шш                                                                  Şa
Щщ                                                                 Ş'a
Ъъ                                                                Tvördıy znak
Ыы                                                                    I
Ьь                                                                Myahkiy znak
Ээ                                                                     E
Юю                                                                   Yu
Яя                                                                     Ya

Rus alfabesindeki harflerin okunuşlarını dinleyebilirsiniz:


 
 

Harfları daha kolay öğrenmek için onları 4 gruba böleceğiz.

1) Birinci gruptaki 5 harfin öğrenmesi kolay olacak çünkü Türkçe’de olar hemen hemen aynı yazılır ve okunur

Büyük    Küçük       Cümle içindeki okunuşu (Rusça harflerin Türkçe'deki karşılıkları)

А            а                                ‘anne’deki [a] gibi
O *         o                                ‘orman’daki [o] gibi
K            к                                 ‘kalem’deki [k] gibi
M            м                               ‘mağaza’daki [m] gibi
T            т                               ‘Trabzon’daki [t] gibi

* Vurgusuz halde bulunduğu zaman ‘o’ harfi ‘a’ gibi okunur. (artık vurgulu halde olan harfi kırmızı renkle işaret edeceğim)
Örnek: гoры  [go-rı] – горa [ga-ra]
                  (dağlar)         (dağ)

Aşağıdaki heceleri ve kelimeleri okuyun.
Kendinizi kontrol etmek için sonra benim okumamı dinleyebilirsiniz.

ка – ко, ак – ок
та - то, ат - от
ма – мо, ам – ом
тот – кот – мот – так – там – мат – ток – ком – моток*

*birinci  ‘o’ harfi ‘a’ gibi okunur, çünkü vurgusuzdur
 



2) İkinci gruptaki 6 harfler Türkçe’deki bazı harfler gibi görünmelerine rağmen farklı okunur

Büyük    Küçük    Cümle içindeki okunuşu (Rusça sesin Türkçe'deki karşılıkları)
E *        e       Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur 
                              ‘yemek’teki [ye] gibi
У           у                 ‘Urfa’daki [u] gibi
B           в              ‘vermek’teki [v] gibi
H           н               ‘Nisan’daki [n] gibi
P           р                ‘radyo’daki [r] gibi
C           c                ‘sinema’daki [s] gibi


* Unutmayın! Bu Türkçedeki ‘e’ değil – bu harf ‘ye’ gibi okunur.Vurgusuz halde bulunduğu zaman ‘e’ harfi ‘i’ sesi gibi okunur.

Örnek:  cестра [si –stra]  - kız kardeş


Aşağıdaki heceleri ve kelimeleri okumaya çalışınız (vurguya dikkat ediniz).
Kendinizi kontrol etmek için sonra benim okumamı dinleyebilirsiniz.

ва – во – ве – ву,  ав – ов – ев – ув
на – но – не – ну, ан – он – ен - ун
ра – ро – ре – ру, ар – ор – ер - ур
са – со – се – су, ас – ос – ес - ус



 
мама – Москва – метро – она – коса – корова – папа – пока – порт – нет- нота – нос – вода – рост  – рама – рот – сумка – сом – сон – сок – сова-  ссора – касса – марка – утро



 
3)  Üçüncü gruptaki 14 harf size çok yabancı gelmelerine rağmen, bilinen seslere karşılık gelmektedir

Büyük    Küçük    Cümle içindeki okunuşu (Rusça sesin Türkçe'deki karşılıkları)
 
Ё *       ё            Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur
                                    ‘yok’taki [yo] gibi
                     iki sessiz harf arasında Türkçe’deki ö harfi gibi okunabilir

И         и                        ‘iyi’dеki [i] gibi
Э         э                        ‘elma’daki [e] gibi

Ю        ю             Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur
                                ‘yumuşak’taki [yu] gibi
                    iki sessiz harf arasında Türkçe’deki ü harfi gibi okunabilir

Я         я                Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur
                                    ‘yağmur’daki [ya] gibi

Б         б                        ‘beyaz’daki [b] gibi
Г          г                          ‘gar’daki [g] gibi
Д         д                        ‘duvar’daki [d] gibi
З         з                        ‘zaman’daki [z] gibi
Й         й                        ‘sayfa’daki [y] gibi
Л         л                         ‘lamba’daki [l] gibi
П         п                          ‘para’daki [p] gibi
Ф         ф                          ‘fal’daki [f] gibi
Х         х                         ‘hava’daki [h] gibi


* Rusça’da genellikle bu harfin üzerindeki noktalar kullanılmaz ve bu harf ‘e’ [ye] harfi gibi görünür. Fakat sözlüklerde bu harf noktalı olarak yazılır. Biz de noktalı yazacağız. Kelimede bu harf her zaman vurgulu olur.

Aşağıdaki heceleri ve kelimeleri okumaya çalışınız (vurguya dikkat ediniz).
Kendinizi kontrol etmek için sonra benim okumamı dinleyebilirsiniz.

ба – бо – бе – бу – би – бэ – бю – бя
га – го – ге – гу – ги – гэ – гю – гя
да – до – де – ду – ди – дэ – дю – дя
за – зо – зе – зу – зи – зэ – зю – зя
ла – ло – ле – лу – ли – лэ – лю – ля
па – по – пе – пу – пи – пэ – пю – пя
фа – фо – фе – фу – фи – фэ
ха – хо – хе – ху – хи – хэ



да – дед – дом – дама – спасибо – лупа – юла – Югославия – Юлия -  зима – заря – фара -  лифт – хор – пилюля – памятник – гора – горилла - демократия



4) Son grupta 8 harf var

Büyük    Küçük    Cümle içindeki okunuşu (Rusça sesin Türkçe'deki karşılıkları)

Ы          ы                      ‘ışık’taki [ı] gibi
Ж         ж                     ‘judo’daki [ j ] gibi

Ц          ц              Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur
                                    ‘atsam’daki [ts] gibi

Ч          ч                        ‘çay’daki [ç] gibi
Ш         ш                      ‘şarkı’daki [ş] gibi

Щ         щ                  Türkçe'de tek harf karşılığı yoktur. 
                             Bu harf yumuşak ‘ş’ olarak  okunabilir.
                                      ‘işim’deki [ş’] gibi

Ъ    ъ                 sertleştirme (kalınlaştırma) işareti   - bu harf herhangi bir sese karşılık gelmemektedir ve bu harf görününce kısa bir duraksama yapılır

Ь    ь                        yumuşatma (inceltme) işareti  -  bu harf herhangi bir sese karşılık gelmemektedir ve kendinden önceki harfi yumuşatır


Aşağıdaki heceleri ve kelimeleri okumaya çalışınız (vurguya dikkat ediniz).
Kendinizi kontrol etmek için sonra benim okumamı dinleyebilirsiniz.


жа – жо – же – жу – жи
ца – цо – це – цу – цы
ча – чо – че – чу – чи
ша – шо – ше – шу – ши
ща - що - ще - щу - щи




шапка – чёрный – цапля – Женя – объект – жена – конь – огонь – железо – поцелуй – дверь – объём – шерсть – любовь