OKUMA KURALLARI
Rusça’da bazı özel okuma kuralları var.
1) Rusça’da kelimeler hece hece okumak gerek.
Bir hece bir sesli harf ve bir veya birkaç sessiz harften oluşur. Eğer bir kelimede ikiden fazla sessiz yan yana gelirse bu sessizleri birbirinden ayırarak bazılarını önce helen sesli harfle, diğerlerini ise sonraki sesli harfle okuyun.
Турция – [tur-tsı-ya], Анкара – [an-ka-ra], Стамбул - [stam-bul], Москва – [mask-va]
Biliyorum ki, Türkler bir kelimede yan yana gelen iki sessiz harf varsa onu okumakta güçlük çekebilir. Bu işi kolaylaştırmak için size birkaç tavsiye vermek istiyorum
нет - ‘hayır’ anlamına gelen kelime Rusça’da [nyet] gibi okunur. Bu ny daha kolay söylemek için, söylerken n ve y arasına kısa bir i (veya ı) sesi koyabilirsiniz - [niyet]. Her zaman böyle kendinize yardım edebilirsiniz.
здравствуйте – ‘merhaba’ anlamına gelir. Eğer [zdrastvuyte] söylemek zor ise [zıdırastvuyte] söyleyebilirsiniz
2) Rusça’da kalın ve ince ünlüler var
kalın: а, о, э, ы, у
ince: и е ё ю я
Ünlülerin kalın veya ince olmaları kelimenin okunuşuna etkiler. Bir kelimedeki yumuşak ünlüler onlardan önceki ünsüzleri yumuşatır. Bazen “yumuşak” bir ünsüz telaffuz etmek için ünsüz harfin telaffuzuna bir ‘y’ sesi eklemek gerekir
Örnek: ваза [vaza] vazo - вяз [vyaz] karaağaç
нэп [nep] - нет [nyet]
лоб [lop] alın - лёд [löt] buz
лук [luk] soğan - люк [lük] döşeme kapısı
вы [vı] siz - вилка [vil-ka] çatal
3) Vurgu (aksan) Rusça’nın doğru konuşulması bakımından en önemli unsurlardan biridir. Dilimizi konuşan kişinin yabancı olduğunu her şey den önce yanlış vurgulardan anlarız :). Yanlış vurgu yaparsanız kelime yanlış anlam haline gelebilir (en komik örnek seçtim, kusura bakmayın :)).
писать ve писать - yazmak ve çiş yapmak
Ben size her kelimede doğru vurguyu kırmızı renkle göstereceğim. Doğru vurguyu ezberlemek gerek.
Birden fazla heceli sözcüklerde tek bir hece vurguludur. Bu vurgunun güçlü biçimde yapılması gerekir ve vurgulanan ünlü harf uzama eğilimindedir. Buna karşılık, vurgusuz hecelerdeki ünlüler zayıflama eğilimindedir. Bu bazı durumlarda bu harflerin seslerini değiştirir yani önce gördüğünüz gibi bazı ünlüler vurgusuz olunca farklı okunur. Bunu aşağıdaki cetvel ile daha kolay aklınızda tutabileceksiniz:
Harf Vurgulu Vurgusuz Örnek
o [o] [a] вода [va-da]
e [ye] [i] сестра [sis-tra]
э [e] [i] эволюция [i-va-lü-tsiya]
я [ya] [i] cвязист [svi-zist]
4) Rusça’da titreşimli ve titreşimsiz (boğuk) ünsüzler var. Bazıları çifteler oluşur
titreşimli: titreşimsiz:
б п
в ф
г к (bazen х)
д т
ж ш
з с
Eğer bir kelime bu çiftlerden her hangi bir titreşimli ünsüz ile biterse, ya da titreşmli ve titreşimsiz ünsüzler yan yana gelirse, titreşimli ünsüz uygun bir titreşimsiz ünsüz gibi okunur.
Buna göre дуб sözcüğü [dup] gibi okunur
kelime okunuşu
год [got] д - т
поезд [po-yest] з – с, д – т
мозг [mosk] з – с, г – к
бог [boh] г – х
удав [u-daf] в – ф
гриб [grip] б – п
этаж [e-taş] ж – ш
подпись [pot-pis’] д – т
обстановка [ap-sta-nof-ka] б – п , в – ф
kalın: а, о, э, ы, у
ince: и е ё ю я
Ünlülerin kalın veya ince olmaları kelimenin okunuşuna etkiler. Bir kelimedeki yumuşak ünlüler onlardan önceki ünsüzleri yumuşatır. Bazen “yumuşak” bir ünsüz telaffuz etmek için ünsüz harfin telaffuzuna bir ‘y’ sesi eklemek gerekir
Örnek: ваза [vaza] vazo - вяз [vyaz] karaağaç
нэп [nep] - нет [nyet]
лоб [lop] alın - лёд [löt] buz
лук [luk] soğan - люк [lük] döşeme kapısı
вы [vı] siz - вилка [vil-ka] çatal
3) Vurgu (aksan) Rusça’nın doğru konuşulması bakımından en önemli unsurlardan biridir. Dilimizi konuşan kişinin yabancı olduğunu her şey den önce yanlış vurgulardan anlarız :). Yanlış vurgu yaparsanız kelime yanlış anlam haline gelebilir (en komik örnek seçtim, kusura bakmayın :)).
писать ve писать - yazmak ve çiş yapmak
Ben size her kelimede doğru vurguyu kırmızı renkle göstereceğim. Doğru vurguyu ezberlemek gerek.
Birden fazla heceli sözcüklerde tek bir hece vurguludur. Bu vurgunun güçlü biçimde yapılması gerekir ve vurgulanan ünlü harf uzama eğilimindedir. Buna karşılık, vurgusuz hecelerdeki ünlüler zayıflama eğilimindedir. Bu bazı durumlarda bu harflerin seslerini değiştirir yani önce gördüğünüz gibi bazı ünlüler vurgusuz olunca farklı okunur. Bunu aşağıdaki cetvel ile daha kolay aklınızda tutabileceksiniz:
Harf Vurgulu Vurgusuz Örnek
o [o] [a] вода [va-da]
e [ye] [i] сестра [sis-tra]
э [e] [i] эволюция [i-va-lü-tsiya]
я [ya] [i] cвязист [svi-zist]
4) Rusça’da titreşimli ve titreşimsiz (boğuk) ünsüzler var. Bazıları çifteler oluşur
titreşimli: titreşimsiz:
б п
в ф
г к (bazen х)
д т
ж ш
з с
Eğer bir kelime bu çiftlerden her hangi bir titreşimli ünsüz ile biterse, ya da titreşmli ve titreşimsiz ünsüzler yan yana gelirse, titreşimli ünsüz uygun bir titreşimsiz ünsüz gibi okunur.
Buna göre дуб sözcüğü [dup] gibi okunur
kelime okunuşu
год [got] д - т
поезд [po-yest] з – с, д – т
мозг [mosk] з – с, г – к
бог [boh] г – х
удав [u-daf] в – ф
гриб [grip] б – п
этаж [e-taş] ж – ш
подпись [pot-pis’] д – т
обстановка [ap-sta-nof-ka] б – п , в – ф
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder