Ders 5

ADLARIN CİNSLERİ
 

Rusçanın Türkçeden en büyük farkı, Rusçada cinsiyet kategorisinin varolduğu. Türk dillerinde konuşanlar için böyle kategori oldukça zor anlaşılıyor: çünkü Türkçede öyle bir şey yok.

Rusça’da adların üç cinsi vardır: 

erkek (eril) – мужской род (м.р.),

dişi (dişil)  – женский род (ж.р.)

nötr          – средний род (ср.р.)

Türkler için «araba»’nın dişi olduğunu anlamak biraz zordur tabii :) Ama cins ile ilgili çok basit bir kural var. İsimlerin cinsiyeti son harflerine göre tayin  edilir.

Bir ünsüzle (sessizle) biten adlar - eril (автобус, магазин, конь), 

a ya da я harfiyle bitenler - dişil (улица, Россия), 

o ya da e harfiyle bitenler – nötrdür (кино).

Fakat bu kurala uymayan birkaç  kelime var. 

Bu kelimeler a/я ile bitmesine rağmen eril cinstir.  Bunları ezberlemelisiniz:

папа - baba  
дядя - dayı, amca  
дедушка - dede  
мужчина - erkek

юноша – genç adam

Bunlar hariç yumuşatma işareti (ь - myahkiy znak) ile biten sözcük grubu var. Bu gruptaki kelimeler ya eril ya da dişil olabilir.

Bu grupta eril olan sözcükler:

- 'Doğal', 'gerçek' erkekleri ifade eden sözcükler:

гость - misafir
конь - at             

водитель - şoför

царь - çar                    

король - kral

учитель – öğretmen            

писатель – yazar

('-тель' ekiyle biten bütün sözcükler erildir, ekin anlamı – bir şey yapan, türkçedeki '-ıcı' gibi)

- ay isimleri:

январь – ocak                 

февраль – şubat v.s.

Bu grupta kesin dişil olan sözcükler:

- 'Doğal' kadınları ifade eden sözcükler

мать– anne                    

дочь – kız coçuğu 

'-знь', '-сть', '-сь', 'чь', 'шь','щь','жь' ekleriyle biten sözcükler:

жизнь – yaşam, hayat           

новость - haber

подпись – imza                 

болезнь – hastalık

ночь - gece

мышь - fare

помощь - yardım

рожь - çavdar
 

Biçimsel olarak bu gruptaki dişil ve eril sözcükleri bir birinden ayırmak imkansız, ancak kullanıma göre, yanındaki sözcüklere göre belli olur. Yukarıda konuştuğumuz olaylar hariç diğer sözcükleri ezberlemek lazım.

 

Canlı insan ve hayvan isimlerinin cinsiyeti,onların gerçek fiziki cinsiyetlerine göre tayin edilir

Aşağıdaki sözcükleri cinse göre yerleştirin:

дом, студент, огонь, Айше, пальто, подруга (kız arkadaş), Мустафа, сестра,  Ахмет, чай, билет, автобус, доктор, папа, метро, ложь, пилот, дедушка,  мама, радость, Япония, улица, магазин, поле (tarla), кино, бюро, Турция, театр